Tips voor ondernemers: ze vliegen je om de oren. Maar welke zijn nu echt goud waard? Ik deel mijn 9 onmisbare tips zodat jij als ondernemer vol energie en flow aan je missie kunt (blijven) werken. Ondernemerslessen die ik zelf het liefst al veel eerder had ontdekt. Want het ondernemerschap is een prachtig avontuur, maar zit ook vol valkuilen.
Mijn eigen avontuur als zzp-er begon drie jaar geleden en het vloog voorbij. Ik pakte het aan ‘volgens het boekje’. Marketingplan, logo en branding, een quick and dirty website die ik later zou uitbreiden. Maar zo vloeiend als dat het begon, zo plotseling en uit onverwachte hoeken kwamen daar de eerste uitdagingen op mijn pad. En dat waren zeker niet alleen praktische zaken. Want hoe houd je bijvoorbeeld een gezonde werk-privébalans? Wat als een opdracht omvangrijker blijkt te zijn dan van tevoren gedacht? Moet je eigenlijk wel op alle opdrachten ‘ja’ zeggen? En hoe houd je jouw vuurtje van ambitie brandend, als de vrijheid waar je naar streeft door alle to-do’s ver te zoeken lijkt?
Tips voor ondernemers | de kracht van (zelf)kennis
Tip 1: Weet voor welk type klanten je wel en niet wilt werken
Ik trap af met misschien wel dé tip der tips voor ondernemers. Zeker als starter kan het verleidelijk zijn om alles aan te pakken wat er op je pad komt. Het probleem daarmee is: voor je het weet zit je agenda zó vol dat je geen tijd hebt om te reflecteren op wat je aan het doen bent als ondernemer. En of je daar blij van wordt. Het helpt enorm als je de tijd neemt om een goed beeld te vormen van jouw ideale (type) klant. Wie is dat? Wat voor soort organisatie is het? En bij welk type klant komt jouw expertise het beste tot zijn recht? Het kan zijn dat je dat in het begin nog niet exact weet en dan is het goed om te experimenteren. Je komt er snel genoeg achter van welk type klant je energie krijgt en van welk type juist niet. Een goede klik met klanten is een belangrijke voorwaarde om met plezier te werken. Volg hierin áltijd je onderbuikgevoel!
Dit kan inhouden dat je wel eens ‘nee’ zegt tegen een potentiële klant. Bedenk dat je met zo’n ‘nee’ ruimte maakt om ‘ja’ te zeggen tegen klanten die wél goed bij je passen. En dat de klant op diens beurt de ruimte krijgt om een ondernemer te vinden die wel goed matcht. Uiteindelijk hebben alle partijen er dus voordeel bij als je een eerlijke ‘nee’ durft te verkopen. Ook blijf je op deze manier trouw aan jezelf, waardoor je je werkplezier behoudt. Iets wat ontzettend belangrijk is (zie ook Tips voor ondernemers | de kracht van plezier en vitaliteit).
Tip 2: Weet dat je het kán en durf versterking in te schakelen
Als je een opdracht overeen bent gekomen, betekent dat in het algemeen dat zowel je opdrachtgever als jijzelf er vooraf vertrouwen in hebben dat je dit kunt. Soms kom je voor situaties te staan die je vooraf niet had kunnen bedenken en die om de nodige creativiteit vragen. Ga op zo’n moment niet aan jezelf twijfelen, maar weet dat je het kan. En als je het (nog) niet kan: zorg dan dat je het leert. Het mooie van internet is dat je vrijwel alles online kunt vinden. Er is geen situatie die iemand nog niet eerder heeft meegemaakt. Ook inhoudelijke skills kun je je snel eigen maken. En dat is nou één van de mooie dingen van ondernemen: daar kun je tijd voor inplannen (mits je lucht in je agenda houdt, waarover meer bij tip 6).
Op het moment dat je ergens niet alleen uit komt, is er niets mis mee om versterking in te schakelen. Ik heb zelf een netwerk van zzp-ers en bureaus om mij heen verzameld die elk hun eigen specialisme hebben. Hier maak ik gebruik van op het moment dat ik ergens geen tijd voor heb of zin in heb, of als ik denk dat een opdrachtgever erbij gebaat is dat ik een stukje van de opdracht uitbesteed. Natuurlijk wel altijd in goed overleg met de opdrachtgever. Vind je het spannend om dit voor te stellen? Weet dan dat het over het algemeen juist gewaardeerd wordt dat je meedenkt en dat je het belang van de opdrachtgever voorop zet.
Tip 3: Weet in wat voor soort opdrachten je waarde toevoegt
Dit is iets wat je misschien niet helemaal vooraf kan bedenken en waar je gaandeweg achter zult komen. Maar je kunt wél bedenken waar je eigen sterktes en zwaktes liggen. Wat voor soort werk gaat jou makkelijk af? Waarvoor word jij altijd gevraagd? Welke kwaliteiten breng jij mee, waar anderen niet omheen kunnen?
Zo merkte ik zelf in mijn tijd in loondienst al dat ik in een team vaak een verbindende rol naar me toe trok, dat ging heel natuurlijk. Als zzp-er heb ik allerlei soorten opdrachten gedaan. Bijna altijd begon dat met het uitwerken van een online marketingstrategie, kijken naar het grote plaatje. Soms mondde dat uit in ervoor zorgen dat die strategie ook in praktijk werd gebracht als projectmanager of Scrum Master. In die rol kwamen mijn verbindende kwaliteiten weer goed van pas. Maar ik heb ook heel specialistische opdrachten gedaan in verschillende online marketing-specialisaties. Ik heb gemerkt dat de combinatie van het grote plaatje kunnen overzien én dit hands-on naar de praktijk kunnen vertalen, goud waard is. Zulke inzichten neem je mee in al je toekomstige samenwerkingen.
Tips voor ondernemers | de kracht van een sterke voorbereiding
Tip 4: Maak een opdracht concreet vóórdat je begint
Klinkt als een open deur, maar in ál je enthousiasme kan het zo zijn dat je al toezegt om te beginnen zonder dat je helemaal scherp hebt waar je precies aan begint. Het is heel belangrijk om, naast een goed gevoel bij een klant/opdrachtgever, de opdracht ook écht voor aanvang specifiek te maken alvorens toe te zeggen. Dit gaat over verwachtingsmanagement. Het dwingt de opdrachtgever erover na te denken welk werk er precies moet worden verzet of wat het gewenste resultaat is. En het dwingt jou erover na te denken hoe je jouw werk goed kunt doen en wat je hiervoor nodig hebt. Niet alleen qua uren, maar ook qua informatie, menskracht en goodwill in de organisatie.
Dit voorwerk vraagt een tijdsinvestering, maar is zeker de moeite waard omdat je beiden weet waar je aan begint. Natuurlijk kunnen dingen altijd anders lopen dan verwacht, maar het helpt enorm als je in elk geval weet dat je op dezelfde golflengte zit en hetzelfde doel hebt. Het helpt ook om de opdracht met een kick-start te beginnen zodat je gelijk meters kunt maken en geen tijd verspilt.
Tip 5: Haastige spoed is zelden goed
Als je aan een interim opdracht begint, is niet te onderschatten hoe belangrijk het is om snel de mensen te leren kennen met wie je gaat samenwerken (zeker in een grotere organisatie). Ook wil je onderzoeken ‘hoe de pet staat’ bij deze mensen richting je opdracht. Zijn ze behulpzaam, behoedzaam, sceptisch? Belangrijke info die je vooraf niet krijgt, maar wel nodig hebt om je opdracht tot een succes te kunnen maken. Zorg dat je deze info verzamelt door in het begin veel tijd te investeren in korte kennismakingsgesprekken met je nieuwe collega’s.
De basis moet goed zijn voordat je met een team gaat starten, je wilt ‘rapport’ hebben met elkaar (dat is een NLP-term, googel maar eens). Een (fysieke) kick-off-sessie kan enorm helpen om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen. Organiseer dit als het mogelijk is. Niet alles kan digitaal.
Tips voor ondernemers | de kracht van plezier en vitaliteit
Tip 6: Houd altijd ‘lucht’ in je agenda
Als je aan de lopende band voor klanten werkt, betekent het al gauw dat je al het ‘ondernemerswerk’ in de avonduren of in het weekend erbij moet doen. Denk aan jouw eigen marketingstrategie, je website, online zichtbaarheid, acquisitie en administratie. Voor je het weet ben je zeven dagen per week aan het werk. En je was toch gaan ondernemen zodat je meer vrijheid had …? Natuurlijk kun je niet alles sturen en soms komen grote, mooie opdrachten tegelijkertijd waardoor je een drukke periode hebt. Wees niet bang om na zo’n drukke periode dan ook weer even gas terug te nemen.
Wat voor mijzelf ideaal bleek te werken, was om die rustmomenten door mijn hele agenda heen te ‘bakken’. Dat wil zeggen dat ik misschien wel vijf dagen in de week met mijn onderneming bezig ben, maar dat dit geen volle dagen zijn van 8+ uur. Dingen die ik belangrijk vind, zoals sporten, buiten zijn en tijd met mijn gezin doorbrengen, verweef ik in mijn werkdagen. Ik las hiervoor pauzes in, zodat ik mijn aandacht kan verdelen over wat ik belangrijk vind. Dat is voor mij de ultieme vrijheid van het ondernemen. Ook maak ik bewust tijd vrij voor het werken aan mijn bedrijf. Een gezonde verhouding tussen het werken AAN en werken IN mijn bedrijf vind ik noodzaak. Anders ben je alleen maar aan het rennen.
Tip 7: Geniet van je vrijheid en maak van ‘moeten’, ‘willen’
Als je, net als ik, iemand bent die houdt van structuur dan kan het zijn dat je agenda bomvol met afspraken staat. En (helemaal na toepassing van tip 6) niet alleen met opdrachten voor klanten, maar ook met afspraken met jezelf en je gezin. Wanneer je gaat sporten, wanneer je je kinderen ergens naartoe moet brengen, wanneer je een koffie (of in mijn geval thee)-afspraak hebt. En welke zaken je niet moet vergeten, zoals een blogpost schrijven of je website updaten. Tot op zekere hoogte werkt dit, want je herinnert jezelf aan wat je belangrijk vindt. Anderzijds is het een valkuil, als het je stress oplevert dat de hele week volgepland staat.
Niets mis met het opschrijven van to-do’s, maar misschien is je agenda niet altijd de beste plek daarvoor. Want iets willen, wordt dan al gauw iets ‘moeten’ en dat kan de lol er soms wel een beetje vanaf halen. Je geeft jezelf een gevoel van vrijheid als er af en toe ook gewoon even niets staat ingepland. Het kan zomaar zijn dat je daar heel creatief van wordt, en dat je eindelijk ruimte in je hoofd voelt om die ene hobby weer op te pakken. In het ergste geval weet je dan even niet wat je moet doen en kun je altijd nog op je to-dolijstje kijken. (Extra tip: zet je to-do’s in een Trello-bord. Hiermee kun je ze o.a. categoriseren en op volgorde van deadline zetten.)
Tip 8: Je bent wat je denkt dat je bent
Als ondernemer ben je vaak op jezelf aangewezen. Het kan soms zelfs een beetje eenzaam zijn, zeker in tijden van corona waarin je waarschijnlijk veel vanuit huis werkt. Daarom is het éxtra belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Je creëert namelijk meestal je eigen gemoedstoestand. Door gezond te eten, voldoende (water) te drinken en regelmatig te sporten en naar buiten te gaan, voel je je gelijk zóveel beter! Dat werkt door in je mentale gemoedstoestand. Je voelt je zelfverzekerder, staat sterker in je schoenen en je durft meer. Heel belangrijk voor een ondernemer! (Het verbaast me dan ook dat ik dit bijna nooit genoemd zie staan als een van de belangrijkste tips voor ondernemers.)
Nu ben ik zelf niet zo’n herfst/winter-mens, maar vooral een lente/zomer-mens. Ik houd van de zon, veel buiten zijn, een lekker kleurtje hebben in plaats van zo’n bleek koppie. Herkenbaar? Dan is het ook voor jou des te belangrijker om in het najaar een tandje bij te zetten met die zelfzorg. Vitaminepillen en naar buiten gaan (al schijnt de zon niet) helpen een gebrek aan vitaminen te voorkomen. Ook helpt het om je te kleden en op te maken alsof je ergens naartoe gaat, al zit je de hele dag binnen. Dat kijkt wat lekkerder in de spiegel. En hoe je over jezelf denkt, dat is wat je naar buiten toe uitstraalt en weer terugkrijgt van de wereld. Dat heet de Wet van Aantrekkingskracht.
Tip 9: Durf vakantiedagen op te nemen
Tijd voor jezelf en voor je privéleven is belangrijk om jezelf op te laden en nieuwe inspiratie op te doen. Gun jezelf daarom ook zo nu en dan vakantie. Het is oké om even niet beschikbaar te zijn. Wat voor mij persoonlijk goed werkt is al bij aanvang van een opdracht communiceren wanneer ik niet werk: op welke dagen ik wel en niet werk, en ook wanneer ik vakantie opneem. Dan is het gelijk duidelijk en geen punt van discussie. Het is ook weleens voorgekomen dat ik vakantiedagen wilde opnemen, maar dat het uiteindelijk nauwelijks lukte. Omdat er een ‘spoedklus’ tussendoor kwam die ik té gaaf vond om aan me voorbij te laten gaan. Dat kan natuurlijk. Wel is het dan goed om na die spoedklus alsnog vrij te nemen. Zo sta je daarna met frisse energie weer klaar voor je volgende klanten.
En heb je even minder opdrachten dan gehoopt? Probeer ook daarin te relaxen en écht te genieten van die rustige momenten. Voor je het weet word je weer geleefd door je agenda. Zo nam ik begin vorig jaar tussendoor (te) weinig tijd voor mezelf. Dat voelde niet fijn. Alsof ik alleen maar leefde om te werken. Dát ben ik daarna anders gaan doen.
Wat neem jij jezelf voor om (anders) aan te pakken komend jaar…?
Meer tips voor ondernemers
- Maak vooral ruimte voor creativiteit. Hoe? Dat lees je in mijn blog Creativiteit: hoe dat werkt in 7 inzichten.
- Overweeg je een online programma te maken? Bekijk de 5 learnings die ik opdeed toen ik dat van mij maakte.
Vond je dit interessant? En heb je iets gehad aan deze tips? Volg mijn bedrijfspagina op LinkedIn en Instagram om op de hoogte te blijven van mijn blogs en updates.
